Były to pierwsze igrzyska od czasów starożytnych. Cesarz Teodozjusz I Wielki w 393 roku wydał zakaz organizowania takich zawodów, m.in. przez szerzące się wówczas pogaństwo. Wybór Aten nastąpił na kongresie w 1894 roku w Paryżu. Pomysłodawcą nowożytnej idei olimpijskiej był francuski historyk i pedagog Pierre de Coubertin.
Mężczyźni (kobiety nie mogły brać udziału) startowali w gimnastyce, kolarstwie, lekkoatletyce, pływaniu, podnoszeniu ciężarów, strzelectwie, szermierce, tenisie i zapasach.
Oficjalna ceremonia zamknięcia igrzysk odbyła się na Stadionie Panateńskim. Początkowo planowano ją na 14 kwietnia, ale z powodu silnego wiatru i deszczu przeniesiono na środę 15 kwietnia. Podobnie jak w przypadku otwarcia, uroczystości przewodniczyła rodzina królewska.
Po odegraniu hymnu Grecji student Oxfordu, Brytyjczyk George Stuart Robertson, uczestnik zawodów w lekkoatletyce i tenisie, recytował długi wiersz inspirowany odami Pindara ku czci starożytnych zwycięzców olimpijskich. Publiczność nie zrozumiała jednak utworu, napisanego w języku starogreckim i mówionego według zasad opracowanych przez Erazma z Rotterdamu.
Mimo to wystąpienie Robertsona spotkało się z aplauzem.
Po nim nastąpiło rozdanie nagród. Za pierwsze miejsce wręczano srebrny medal, gałązkę oliwną i dyplom, za drugie miedziany krążek, gałązkę wawrzynu i dyplom, a za trzecie lokaty nie premiowano zawodników. Dopiero w późniejszych latach MKOl przyznał mocą wsteczną medale w kolorach złotym (najwięcej otrzymali Amerykanie - 11, Grecy - 10 i Niemcy - 6), srebrnym i brązowym.
Po ceremonii zakończenia niektórzy sportowcy byli za tym, aby igrzyska rozgrywać wyłącznie w Grecji. Coubertin jednak był temu przeciwny stwierdzając, że nowożytna olimpiada powinna odbywać się cyklicznie w różnych miejscach. Zgodnie z jego życzeniem gospodarzem drugich igrzysk był Paryż.
Najbliższe (organizowane po raz 31.) rozpoczną się w Rio de Janeiro 5 sierpnia i potrwają do 21. W 28 dyscyplinach rywalizować będzie ponad 10 tys. sportowców z 206 krajów.
